Het Uitsyndroom

Voor AZ koester ik warme gevoelens; ergens heb ik heb altijd al een zwak gehad voor het Galliërs clubje uit Alkmaar.
Het is 1980. ’s Avonds laat lig ik als klein jongetje, onder de dekens te luisteren naar mijn kleine transistorradio op minimale geluidssterkte. Het toenmalige AZ’67 komt uit in de UEFA Cup. Een tocht die hen via vergeten clubs als Red Boys, Radnicki Nis, FC Sochaux en Lokeren naar de finalewedstrijden tegen het Ipswich Town van Arnold Muhren en Frans Thijssen voert (0-3 uit verloren).

Wat toen al opviel, is dat in géén van de uitwedstrijden (afgezien van het altijd lastige Luxemburgse Red Boys Differdange) gewonnen werd. In 1980 was er geen haan die hier naar kraaide, maar volgens diverse media hebben de Alkmaarders tegenwoordig een (Europees) uit-syndroom.
In thuiswedstrijden is AZ een soepel ogende machine met fitte dynamische spelers, die in de vorm van de Zweed Rasmus Elm zijn motor én geheime wapen heeft. De 3 voorafgaande thuiswedstrijden in de competitie leverden soepele overwinningen op. AZ is zelfs recordhouder in Europees verband door 31 maal ongeslagen te blijven in de eigen veste.

De koploper van de eredivsie is echter verworden tot een patiënt. Een syndroom is een namelijk een ziektebeeld: een verzameling van steeds tezamen voorkomende klinische verschijnselen/ symptomen, die meerdere oorzaken kunnen hebben.
Het symptoom is duidelijk: Zo gauw men de lands- en provinciegrenzen verlaat, stroomt er geen kaas maar pap door de AZ-benen. Dit was duidelijk te zien in de laatste Europa League wedstrijd. In de wedstrijd tegen het nationaal uitgespeelde en internationaal uitgeschakelde Malmö FF, waren de Alkmaarders geen schim van zichzelf. Risicoloos, futloos en krampachtig voetbal leidde ertoe dat het middelmatige Malmö optisch een gevaarlijkere indruk achterliet. Toch waarschuwde de trainer al voor een onderschatting tegen de nog puntloze Zweden. Weer geen winst in een Europese uitwedstrijd. Een voortzetting van de reeks, die nu al bijna 3 jaar duurt. Is dit een patroon?

Ik zie nog hoe Louis van Gaal in 2007 op een zonnig Woudestein, geheel in stijl met de kleuren van zijn club, eerst rood dan wit aanloopt. Op bezoek bij het al gedegradeerde Excelsior vergooit men de titel op de laatste speeldag. Is het ziektebeeld toen ontstaan? “Excelsior uit, altijd lastig”, moet men in de spelersbus gedacht hebben. Afgelopen zondag tegen Heerenveen moet het Friese volkslied eveneens een unheimisch gevoel hebben opgeleverd. De thermometer gaf in elk geval 5-1 aan.

De oorzaken van het syndroom zijn lastiger te achterhalen. Als je ergens van bewust wordt gemaakt, ga je er op letten (ongeacht of het waar is). Voor je het weet wordt het een selffulfilling prophecy: de energie gaat de verkeerde kant op en spelers raken uit hun “flow”. Of is dit nu amateur-psychologie mijnheer Verbeek?

Mocht AZ in de Nederlandse competitie in de laatste speelronde nog titelkansen bezitten, dan hoop ik dat ze in hun eigen stadion spelen en zo niet, beterschap gewenst!